نقد و بررسى كتاب شعر "مرا صدا كردى" در باغ كتاب تبريز

نقد و بررسى كتاب شعر “مرا صدا كردى” در باغ كتاب تبريز

سروده هاى لیلا حسين نيا از نظر كيفى در سطحى مقبول و مطبوع بوده و نشر آن از سوى شهرستان ادب نقطه قوتى است، مسئوليت ارگانهاى دست اندركار و شخصيت هاى استانى در حمايت از انتشار و عرضهٰ شايستهٰ آثار جوانان بسيار سنگين است.

روز دوشنبه بيست و سوم مهر ماه طى مراسمى در “باغ كتاب تبريز“، دفتر شعرمرا صدا كردى” اثر شاعرهٰ جوان تبريزى از سوى دكتر علی اصغر شعردوست مورد نقد و بررسى قرار گرفت. شاعر اين مجموعه لیلا حسین نیا متولد مهر ماه سال١٣٧١ است و در شهر تبریز چشم به جهان گشوده است. وی کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی است و در هر دو مقطع از دانشگاه تبریز فارغ التحصیل شده است.

مجرى جلسه كه شاعر جوان فرهاد مكارى بود به معرفى اجمالى شاعر و اثرش پرداخت. پس از آن خانم ليلا حسين نيا با خواندن سروده هايى از كتاب به نشر كتاب توسط شهرستان ادب اشاره كرده و در مورد ويژگيهاى شعرى خود سخن گفت. پس از آن دكتر على اصغر شعردوست درباره سنت ديرينه ادب پرورى تبريز سخن گفت و با ذكر خاطراتى از استاد شهريار توصيهٰ آن يگانهٰ دوران خطاب به شاعران جوان را يادآور شد كه مكرر به شاعران و اهل ادب می گفت: «به شما توصیه می کنم شعر متوسط را نخوانید. شعر متوسط آدم را متوسط می کند… . انسان باید از خدا نَبُرَد. وقتی از خدا نبرید، خدا خودش تلقین می کند: الرّحمان علَّم القرآن؛ یعنی خداست معلّم قرآن. شاعر هم همین جور است. شاعر یک درجه پایین تر از پیغمبر است. شعر خوب و کامل و عرفانی از روحِ مجرّد است. منتها به انبیا وحی می شود ولی به شاعر الهام. امّا بالاخره باید شعر همه اش یک موضوع باشد؛ همه اش بیان توحید باشد… . شعر باید به مقام ذکر برسد و جزو عبادت بشود» و درباره صناعات ادبی می فرمایند: «اوّل این که صنعت شعر بسیار صنعت ظریفی است. باید تمرین کرد باید شعرهای خوب خواند، باید شاهکار خواند. شاعران جوان بايد شعر فنّی را تمرین کنند. تا واقعا شعر نشده، اصلاً چاپ نکنند، بعد پشیمان می شوند. شعر متوسط فایده اش چیست؟ کم گوی و گزیده گوی چون دُرّ.».

دكتر شعردوست سروده هاى خانم حسين نيا را از نظر كيفى در سطحى مقبول توصيف كرده، مسئوليت ارگانهاى دست اندركار و شخصيتهاى استانى را در حمايت از انتشار و عرضهٰ شايستهٰ آثار جوانان متذكر شد. وى در مورد ليلا حسين نيا و شعرهايش گفت: با نكاهى اجمالى به سروده هاى شاعر”روح نجابت،زيبايى مستورى و عفاف مغمومى زنانه در اين آثار موج مى زند. از آغاز كتاب كه با نقل جمله اى از شيخ ابوالحسن خرقانى،اندوه را نصيب خلق جوانمرد دانسته است، آغاز مى شود و اين اندوه دلدوز در بسيارى از غزلها جارى است.

در بيتى از غزل آغازين كتاب با عنوان “مصرع شكسته” چنين مى گويد:
فهميده ام كه حال تهمتن چگونه بود
وقتى كه بر جنازهٰ سهراب مى گذشت

و در غزل بعدى كه “آيينه” نام گرفته اندوه جارى در كتاب اينگونه بيان شده است:
مرا رازى است در سينه به خون ديده پرورده
مخواه از من كه با لبخند اين مردم درآميزم

دكتر شعردوست در ويژگيهاى شعر حسين نيا گفت:شعر او در آغاز تا سنین نوجوانی، بیشتر فضای عاطفی و عاشقانه داشته و در سال های اخیر، رنگ اجتماعی اش بیشتر شده است. تسلط او بر ادب كلاسيك ايران به سروده هايش رنگ اصالت و پختگى داده است، تسلطى كه در دواوين و شاعران گذشته نمانده است.شاعر كه كارشناس ارشد زبان و ادبيات فارسى است، با اركان ادب كلاسيك فارسى از سعدی و حافظ و نظامى و عطار انس دائمى داشته، بعدها با سیمین و پروین و بعدترها با سروده هاى منزوی بیشتر دمخور شده است كه آثار اين ممارست در سروده هاى شاعر ديده مى شود.البته نشو و نما در خانواده اى كه شعر عموماً و شعر آئينى لصورت خاص در آن جارى بوده، در ورود او به عرصهٰ شعر و ادب و پيگيرى علاقمندانه و البته علمى او نقش بسزايى داشته است. خانم ليلا حسين نيا در جايگاه زنانگى شاعرانه همواره سعی کرده است، نگاه کاملی به «شعر زن» داشته باشد و در دام کلیشه های جنسیتی و زرد امروز نیفتد. در این مورد بيشتر از آموزه های پروین و سیمین آموخته است. در بحث زبان، شاعر سعی می کند در بسترى صمیمی و ساده شعر بسرايد كه از اين نگاه به شعر گذشتگان بيشتر ماننده است او از این که در شعرش «ز» ، «زان» ، «خویش» و … به کار ببرد، ابایی ندارد حتى اگر متهم شود به این که زبان شعرش «کهنه» است. اما او اسم این نُرمِ زبان را اصالت زبان غزل میگذارد و معتقد است که زبان غزل، جایگاه فاخر خود را دارد و نباید گرفتار زبان اتوماتیک و محاوره ای امروز شود.

دكتر شعردوست با اظهار امتنان از باغ كتاب تبريز و مدير خدوم آن ابراز اميدوارى كرد،با استمرار اين نوع فعاليتهاى فرهنگى تبريز عظمت و شكوه گذشتهٰ خود را بدست آورده و بتواند جايگاه ممتاز فرهنگى خود را نه تنها در كشور، بلكه در منطقه حائز شود. شعردوست با تقدير از خانم حسين نيا و سروده هايش شاعران و نويسندگان منطقه را به توجه جدى به مفاهيم عام قابل ترجمه به زبانهاى مطرح امروزين جهان ترغيب كرده و ابراز اميدوارى كرد در جهانى شدن شعر ايران، آذربايجان و تبريز سهم شايسته اى احراز كند.

در پايان جلسه به درخواست مجرى كارشناس جلسه، فرهاد مكارى ، لیلا حسین نیا غزلى را كه اسم کتابش را از ابیات آن انتخاب کرده براى حاضران خواند:

زدی به پنجره باران، مرا صدا کردی؟
خوش آمدی! چه خبر ؟باز یاد ما کردی!
سلام پیک بشارت به خاک خشک زمین!
رسیدی و گره از بخت باغ وا کردی
درست لحظه ی موعود آمدی از راه
چه خوب با من و این شهر تشنه تا کردی
به زیر گوش درختان، چقدر راز مگو
از آسمان پر از بغض برملا کردی
برای آنکه ببارد غزل به سینه من
زدی به پنجره باران مرا صدا کردی




دیدگاهتان را بنویسید