سبک‌های هنری: استاکیسم

تبریز آرت | ویکی آرت / جمع آوری شده توسط:  بابک شعبانی

استاکیسم (به انگلیسی: Stuckism) یک جنبش هنری بین‌المللی است که توسط چارلز تامسون و بیلی چایلدیش در سال ۱۹۹۹ و با انتشار بیانیه استاکیست ها بنیان گذاشته شد. این بیانیه بیانگر دیدگاه‌های اصلی جنبش می باشد که مهمترین آن ترفیع نقاشی فیگوراتیو در مقابل هنر مفهومی است. در این بیانیه همچنین از نقاشی به عنوان وسیله ای برای خودشناسی، برقراری ارتباط و بیان احساسات، تجربیات و اندیشه ها یاد شده است.

اولین گروه استاکیسم در شهر لندن بریتانیا و با ۱۳ عضو فعالیت خود را شروع کرد و تا سال ۲۰۱۶ این جنبش به ۲۳۶ گروه در ۵۲ کشور گسترش یافته‌است. علاوه بر نقاشی که زمینهٔ اصلی فعالیت استاکیست ها می باشد، بعضی از آن‌ها در دیگر رشته های هنری از جمله عکاسی، مجسمه سازی، فیلم و کلاژ نیز فعالیت دارند.

نماد استاکیسم بین‌الملل

نام
«استاک» (Stuck) که به معنی «گیر کرده» یا «از رده خارج» می باشد، توسط چارلز تامسون بر اساس یکی از شعرهای بیلی چایلدیش و به طعنه انتخاب شده است. در شعر چایلدیش نقل قولی از دوست دختر سابقش، تریسی اِمین آمده است که او و نقاشی هایش را از رده خارج می خواند:

نقاشی‌هایت از رده خارج اند،
خودت از رده خارجی!
از رده خارج! از رده خارج! از رده خارج!

بیانیه ها
اولین بیانیهٔ استاکیسم، استاکیست ها، که در سال ۱۹۹۹ توسط تامسون و چایلدیش نوشته شده‌است بیانگر دیدگاه‌های اصلی این جنبش می باشد که از مهم‌ترین آن‌ها می توان به ترویج نقاشی به جای هنرهای مفهومی اشاره کرد. همچنین در این بیانیه بر ارزش نقاشی به عنوان وسیله ای برای خودشناسی و برقراری ارتباط و نیز اهمیت استفاده از آن برای بیان احساسات، تجربیات و اندیشه ها تأکید شده است.

در سال ۲۰۰۰ تامسون و چایلدیش، بازنوگرایی، یکی دیگر از بیانیه های مهم این جنبش را منتشر کردند که هدف اصلی آن احیای معنویت در هنر از طریق جایگزین کردن بازنوگرایی به جای پسانوگرایی است. دیگر بیانیه ها شامل نامه ای سرگشاده به سِر نیکلاس سِرُتا، راهنمایی های کاربردی، ضدضدهنر، نویسندهٔ کاپوچینویی و حماقت نویسندگی معاصر، جایزهٔ ترنر، فرتوت شدن نقد و همچنین انتقاد استاکیستی از دیمین هرست می باشند.

جنبش بین‌المللی
نخستین گروه استاکیسم در سال ۱۹۹۹ و در شهر لندن با ۱۳ عضو تشکیل شد. در سال ۲۰۰۰ رگان تامانویی نخستین گروه استاکیستی خارج از بریتانیا را با نام استاکیست های ملبورن در استرالیا تشکیل داد و پس از آن قرار بر این شد تا هر هنرمندی بتواند گروه خودش را با نام شهری که در آن زندگی می کند تشکیل دهد. این روند تاکنون ادامه داشته‌است و تا سال ۲۰۱۶، ۲۳۶ گروه در ۵۲ کشور شکل گرفته اند.

اعضای اولین گروه استاکیسم در نمایشگاه جایزهٔ ترنر واقعی، نگارخانهٔ پیور، لندن (۲۰۰۰)

اروپا
استاکیست های پراگ که در سال ۲۰۰۵ در چک تشکیل شد، یکی از فعال‌ترین گروه‌های استاکیسم است. دیگر استاکیست های اروپا شامل پیتر کلینت، آندریاس تورنبرگ و فرانک کریستوفر شرودر (آلمان)، اودیسیوس یاکوماکیس (یونان)، کلوت پر (بلژیک) و مایکل دیکینسون (ترکیه) می باشند.

آسیا
عاصِم بَت اولین گروه استاکیست پاکستانی را با نام استاکیست های کراچی در سال ۲۰۰۵ در کراچی تشکیل داد. وی در اواخر سال ۲۰۰۹ تصمیم داشت استاکیست های کراچی را با اعضای جدید گسترش دهد ولی در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۰ خودکشی کرد. در سال ۲۰۱۱ شهربانو حسین این گروه را دوباره فعال کرد.

استاکیست های تهران گروهی از نقاشان استاکیست، بازنوگرا و ضدضدهنر ایرانی است که در سال ۱۳۸۶ در تهران شکل گرفت و اکنون یک سردمدار بزرگ استاکیسم آسیا محسوب می شود. استاکیست های تهران در اردیبهشت ۱۳۸۹ نخستین نمایشگاه استاکیستی در ایران را با نام «استاکیست های تهران: در جستجوی قابلیت‌های نامحدود نقاشی فیگوراتیو» در نگارخانه میرمیران خانه هنرمندان ایران برپا کردند و دومین نمایشگاه آن‌ها «استاکیست های بین‌الملل: نقاشان از رده خارج» در آبان ۱۳۹۲ در نگارخانه دی برگزار شد که شامل نقاشی هایی از استاکیست های ایران، بریتانیا، ایالات متحده آمریکا، اسپانیا، آفریقای جنوبی، پاکستان و ترکیه بود. هرچند یکی از جنبه های اصلی جنبش استاکیسم این است که «استاکیست به خودش اجازه بیانِ بدون سانسور می‌دهد»، اما استاکیست های تهران در نمایشگاه های خود در ایران با سانسور مواجه می شوند و در ارائه آثارشان با محدودیت روبرو هستند. گروه استاکیست های تهران همچنین در چند نمایشگاه استاکیستی در اسپانیا، بریتانیا و لیتوانی شرکت داشته است.

آفریقا
در سال ۲۰۰۱ مافا بامبا استاکیست های آبیجان را در ساحل عاج، و کَری سِید در سال ۲۰۰۸ استاکیست های کیپ تاون را در آفریقای جنوبی تشکیل دادند.

اقیانوسیه
رگان تامانویی در اکتبر ۲۰۰۰ گروه استاکیست های ملبورن را در شهر ملبورن استرالیا تشکیل داد که چهارمین گروه استاکیسم و اولین گروه استاکیست خارج از بریتانیا بود. وی در ۲۷ اکتبر ۲۰۰۰ نمایشگاه جایزه ترنر واقعی را در نگارخانه دِد اِند در خانه خودش بر پا کرد، که هم‌زمان با چهار نمایشگاه هم‌نام دیگر در بریتانیا و آلمان، به عنوان اعتراض علیه جایزه ترنر نگارخانه تیت بود. “گادفری بلو” یکی دیگر از استاکیست های استرالیا می باشد که در نمایشگاه استاکیست های ویکتوریایی پانک نیز شرکت داشته‌است. همچنین مایک میهو در سال ۲۰۰۵ گروه استاکیست های کریستچرچ را در نیوزیلند تشکیل داد.

آمریکا
در سال ۲۰۰۰ سوزان کانستنس اولین گروه استاکیست ایالات متحده آمریکا را با نام استاکیست های پیتزبورگ تشکیل داد که دومین گروه استاکیست خارج از بریتانیا نیز بود. این اتفاق در هفته نامه پیتزبورگ این‌گونه انعکاس یافت: «کلمه جدید در هنر استاکیسم است. یک استاکیست زندگی، ذهن و روح خودش را بدون هیچ تظاهر و واسطه ای نقاشی می کند.» اکنون در سال ۲۰۱۱ در ایالات متحده آمریکا ۴۴ گروه استاکیست وجود دارد، و از جمله استاکیست های آمریکا می توان به جفری اسکات هالند، تونی جولیانو، فرانک کوزیک و تری مارکس اشاره کرد. همچنین ۴ گروه استاکیست در کانادا وجود دارند که از میان آن‌ها می توان به استاکیست های وایت راک در بریتیش کلمبیا اشاره کرد که توسط دیوید ویلسون تشکیل شده‌است.

چارلز تامسون و استاکیست‌های ایالات متحده آمریکا، نیویورک (۲۰۰۱)

نگارخانه

چنانکه از فعالیت های داوطلبانه «تبریزآرت» و مطالب منتشر شده در سایت آن بهره می برید و انتشار آزاد این اطلاعات و استمرار این فعالیت ها را مفید می دانید، لطفا در نظر داشته باشید که در کنار همکاری علمی، نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان نیز وجود دارد. کمک های مالی شما حتی در مبالغ بسیار اندک، می توانند کمک موثری برای ما باشند.

حمایت مالی