مصاحبه اختصاصی با گردانندگان اولین نمایشگاه هنرمندان نقاش و تصویرگر زن

اولین نمایشگاه هنرمندان نقاش و تصویرگر زن تبریز در نگارخانه های استاد میرعلی تبریزی و استاد علی اکبر یاسمی از ۱۵ الی ۲۰ اسفند برگزار شد.

به گزارش تبریزآرت اولین نمایشگاه هنرمندان نقاش و تصویرگر زن تبریز با نمایشگاه گردانی آیسان شیوا، بهناز عبداله پور و نگار آذرپویا در نگارخانه های استاد میرعلی تبریزی و استاد علی اکبر یاسمی از سه شنبه ۱۵ اسفند الی یکشنبه ۲۰ اسفند برگزار شد.

این نمایشگاه، بزرگترین نمایشگاه هنرهای تجسمی از حیث کمیت افراد شرکت کننده در شهر تبریز در سال اخیر بود و با حضور  ۱۰۹ هنرمند زن با رده سنی شرکت کنندگان ۱۵ تا ۵۶ سال بود.

– لطفا در مورد این نمایشگاه و گروهتون توضیح کوتاهی بدین:
آیسان شیوا: ما یک گروه هنری بودیم که در سال ۱۳۸۶ در حوزه هنری تصویرگری کتاب انجام می دادیم و کار گروه تصویرسازی داشتیم و جلسات هفتگی بود. بعد از مدتی با تغییر رئیس حوزه هنری و مسیر زندگی هر یک از اعضا، آن جمع منحل گردید. آن دوران، روزهای پربار ما بود و نمایشگاه های بسیاری برگزار کردیم. بعد از چندین سال در پاییز سال ۹۶ ما به طور تصادفی بنده و بهناز عبداله پور و نگار آذرپویا همدیگر را در اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی ملاقات کردیم. در مورد اوضاع هنری تبریز و رکود پیش آمده در این دوران با هم صحبت کردیم و تصمیم به برگزاری یک نمایشگاه و دعوت از اساتید برای تحویل آثارشان گرفتیم.
بهناز عبداله پور: یکسری از فعالیت ها را ما در حوزه هنری از سال ۱۳۸۵با راه اندازی گروه تصویرسازی آغاز کردیم. تا سال ۱۳۸۹ یکسری کارهای بسیار خوبی در تصویرسازی انجام شد. البته در اینجا جا دارد تا از حمایتهای آقای حسن نجفی رئیس حوزه هنری وقت یاد کنم. در این ایام بود که یکسری از هنرمندانی معرفی شدند که قبلا شناخته شده نبودند. اما آن حرکت ها و جشنواره دست های کوچک دعا که باعث شدند تا یک تیم تصویرگر تشکیل دهیم و من بسیار خوشحالم که در آن زمان ها مسئول اتاق فکر تصویرگری بودم که موجب شد تا با عزیزان آشنا شوم. بعد از ملاقات دوباره در سال جاری با خانم های آذرپویا و شیوا، مقدمات برگزاری نمایشگاه را در دو ماه انجام بدیم و ماه پیش فراخوان نمایشگاه را منتشر کردیم و با این میزان از استقبال مواجه شدیم.

آیسان شیوا: یک موضوعی هم وجود دارد که ما سال پیش در دهه فجر یک نمایشگاهی با نام پیشکسوتان هنر تبریز برگزار کردیم که در این جمع فقط دو نفر هنرمند زن حضور داشتند. بعد از آن اتفاق، برای همه این سوال پیش آمد که فقط دو نفر خانم هنرمند پیشکسوت در شهر تبریز وجود دارند. یکی از دلایلی که عنوان کردند این بود که در این عرصه خانم ها از لحاظ سنی جوان تر از آقایان هستند. البته هنرمندان خانمی بودند که یا فوت کرده بودن مثل خانم آراکلیان و یا اینکه مهاجرت کرده اند. این موضوع دلیلی بر این شد که بنده ابتدا پیشنهاد دادم که یک نمایشگاه دعوتی با حضور هنرمندان زن برگزار کنیم. سپس تصمیم بر این شد که به مناسبت هفته زن که اتفاقا امسال نیز روز جهانی زن، هفته زن و روز پروین اعتصامی نیز با هم همزمان شده اند، به این عنوان زمان برگزاری نمایشگاه را رزرو کردیم. البته می خواستیم این نمایشگاه دارای یک موضوع خاص مثل زن باشد اما چون زمان کم داشتیم تصمیم بر این شد که هر کسی بر اساس سبک شخصی خود سه اثر برای ما ارسال نماید که طراحی فراخوان را خانم نگار آذرپویا انجام دادند.

نگار آذرپویا: طبق فراخوان خانم ها می توانستند، یک تا سه اثر رسال نمایند. البته باید این موضوع را هم ذکر نمایم که هدف ما این بود که ببینیم در شهر تبریز جمعا چه تعداد هنرمند زن در زمینه نقاشی و تصویرسازی چه پیشکسوت، چه دانشجو و چه افرادی که گمنام هستند، فعالیت می کنند. اما با این همه باز هم تمام خانم های فعال در این عرصه در این نمایشگاه حضور ندارند. من قبلا با گالری رودکی همکاری داشتم که با حضور  هنرمندان پیشکسوت برگزار شد که حتی یک خانم هم در این میان حضور نداشت در حالی که واقعیت امر این نیست و خانم های زیادی وجود دارند که در عرصه هنر این شهر فعالیت می کنند. این موضوع به بزرگترین هدف ما تبدیل شد و باعث گردید که با برنامه ریزی هدفمندتری آن را دنبال کنیم.

– نظر شما در مورد فروش اثار در این نمایشگاه چیست؟
بهناز عبداله پور: فروش آثار در این نمایشگاه هدف اصلی ما نبود بلکه هدف ما خبررسانی و تیتر حضور بانوان در عرصه نقاشی و تصویرسازی بود. این نمایشگاه با کمک همین بانوان برگزار گردید و فقط دو نفر آقا به ما کمک کردند.
بهناز عبداله پور: همان طور که گفتم هدف ما ایجاد بازار برای فروش آثار نبود، بلکه گرد آمدن هنرمندان زن در یک جمع بود. اتفاقی که چندین سال نمی افتاد و مطمئن هستم که چنین رویدادی قبل از این نیز اتفاقی روی نداده است. این موضوع هم وجود دارد که همیشه آقایان در این عرصه راحت تر حضور داشته و فعالیت می کنند و باعث گردیده که خود را یک یا دو درجه از ما خانم ها خود را جلوتر ببینند. که باعث دیده شدن آقایان می شود. من مطمئنم که کسی خبر ندارد که در این نمایشگاه کسانی حضور دارند که منتخب جشنواره فجر و منتخب های رویداهای جهانی و دنیای اسلام هستند. اما ما نیز نمی خواستیم این مسائل مطرح شوند. چراکه بسیاری از افراد حاضر هنرمندان گمنام هستند و ما قصد تفکیک میان هنرمندان را نداشتیم. چیدمان آثار نیز به این صورت است که همه در کنار هم باشند. ما کار هنرجو و استاد را در یک جا قرار دادیم که این یک اتفاق بسیار بزرگی است که باعث تشویق هنرجو و انگیزه برای وی می شود.
اگر این همکاری میان بنده و خانم ها آذرپویا و شیوا ادامه دار باشد، من تصمیم به انجام کارهای زیادی دارم.
– تبریزآرت نیز به شما قول همکاری و حمایت در مورد هنر می دهد.
– نظرتان در مورد اقتصاد هنر و فروش آثار هنری چیست؟ آیا برگزاری نمایشگاه هایی از این دست می تواند برای حمایت از هنرمند و فروش آثارش، کمک کند؟
آیسان شیوا: اول باید در مورد تعریف هنرمند صحبت کنیم. اخیرا من با آقای بابک کبود در مورد پروژه انتخاب هنرمند صحبت می کردم. یک تعریف خوبی در مورد اینکه هر کسی که ادعا می کند که هنرمند است واقعا هنرمند است یا نه؟ باید این سوالات بررسی شود که:

۱- نقش هنر در زنگی وی چیست؟ ۲- در دو سال اخیر چه مجموعه هایی را تولید کرده است؟ الان طوری شده است که افرادی هستند که درگیر تدریس شده اند و اثر جدیدی برای ارائه ندارند و ما همیشه آنها را با آثار قدیمیشان می شناسیم. آیا ما اصلا می توانیم این افراد را به عنوان هنرمند محسوب کنیم یا خیر؟ ما وقتی نمایشگاه برگزار می کنیم همیشه دو هدف داریم. یکی آنکه پویایی را در جامعه هنری ایجاد کنیم و خودمان تحریک شویم که آثار جدیدی را در هر نمایشگاهی ارائه نماییم. دیگری اینکه مسئله فروش آثار هنری یک دوره ای بود که در تبریز نادیده گرفته شده است. الان به راحتی می توان تعداد گالری هایی که در چند سال اخیر در تبریز تعطیل شده اند را نام برد و این همگی به نتوانستن فروش آثار هنری دلیل بست، با اینکه گاهی موفق بودند، اما رفته رفته به تعطیلی کشیده شدند. امسال که سال اقتصاد مقاومتی نیز نام دارد مدیر کل اداره فرهنگ و ارشاد و سایر امرو فرهنگی تلاش می کنند که جهت فروش آثار در تبریز یک تحرکی ایجاد نمایند. نمونه های آن اکسپویی که در تابستان امسال برگزار شد، فروش تابلوهای کوچک صد هزار تومانی و اکسپوی اخیری که در مرکز اطلس. یک صحبت خوب دیگری در نمایشگاه امروز مطرح شد مبنی بر اینکه اگر نمایشگاه ها را محدود به خانه فرهنگ نماییم شاید درصد فروشمان محدود بماند چون فقط طیف خاصی به اینجا می آیند و اکثرا دعوتی هستند و شاید تعداد اندکی از آنها اقدام به خرید آثار کنند. ولی نمی توانیم عموم را جذب کنیم. اداره ارشاد وقتی سعی می کند که این اکسپوها در مکان های دیگری برگزار شوند، هدف جذب مردم برای خرید است. در کل مردم استان آذربایجان شرقی ثروتمند می باشند. ما می توانیم از این ظرفیت برای خرید آثار هنری استفاده کنیم.
خودمان وقتی این نمایشگاه را می خواستیم برگزار کنیم به مسئله فروش به طور جدی جرات نمی کردیم ورود کنیم. ولی در اولین روز برگزاری نمایشگاه، ۳ اثر به فروش رسید.

بهناز عبداله پور: استان ما یکی از ثروتمندترین استان های کشور است. اما فروش اثر هنری نداریم. چون برای اقتصاد هنری برنامه ای نداریم و مسئولان فکر و برنامه ای برای آن ندارند. در صورتی که اقتصاد هنری هرچقدر خوب باشد، هنرمند می تواند از مواد و متریال بهتری استفاده کند و اثر بهتری خلق کند. از لحاظ دیگر مشغولیت ذهنی هنرمند در زمینه تامین مخارج زندگی اوست. پس این چرخه، یک روند خوب برای تولید آثار مرغوبت تر خواهد کرد. اما وقتی این فرهنگ در ما نیست که اثر هنری بخریم و سرمایه گذاری را در خرید اثر هنری بگذاریم. ولی شما نگاه کنید در اکثر خانه ها در تبریز یک تابلو فرش وجود دارد. چون مردم ارزش فرش را شناخته اند. پس ما می توانیم اثر هنری مدرن و یا حتی کلاسیک را نیز به مردم بشناسانیم و با ارزش سرمایه گذاری در آن اثر را برای او معرفی کنیم و اگر بتوانیم حراج هنری در تبریز راه اندازی کنیم و مجموعه دار تولید کنیم، می تواند آن اثر یا مجموعه را مثلا ده سال دیگر با چند برابر قیمت خریداری شده به فروش برساند، حتما از این سرمایه گذاری استقبال خواهد کرد و اکثریت آثار هنری به فروش خواهد رسید. همان طور که این موضوع در تهران یواش یواش دارد عملی می شود. اما چون ما در تبریز این کار را انجام نمی دهیم، شاید افرادی هستند که از تبریز به تهران می روند و اثر خریداری می کنند.
ولی باید به این نکته نیز توجه نمود که حراج هنری با یک بار برگزاری به نتیجه نمی رسد و باید سالانه در تاریخ مشخص، یک حراج هنری تبریز وجود دارد و طوری باشد که از تهران و شهرهای دیگر بیایند از ما اثر خریداری کنند. اگر ما بتوانیم مردم را تشویق کنیم که مجموعه دار شوند، می توانیم به او تضمین دهیم که در آینده سرمایه آنها افزایش می یابد و این باعث خرید آثار هنری ما می شود.
– متاسفانه مدتی است که جشنواره هنرهای تجسمی در تبریز برگزار نمی شود.
آیسان شیوا: این موضوع دلیل مشخص دارد و آن این است که انجمن هنرهای تجسمی در حال حاضر وجود ندارد. اما اکنون انجمن های مجزای نگارگری، تصویرسازی، نقاشی، مجسمه تشکیل می شوند که هریک به طور جداگانه بودجه اختصاصی خود را داشته باشند. البته من یک خبر خوب به شما بدهم که بیست و پنجمین جشنواره ملی هنرهای تجسمی جوان در سال ۹۷ در تبریز برگزار می گردد.
من اینجا جا دارد از اتحاد زنان شرکت کننده در این نمایشگاه تشکر کنم. با هماهنگی بوجود آمده در تمام مراحل آماده سازی نمایشگاه، از جمله نصب تابلوها به دیوار و مقدمات برگزاری نمایشگاه کمک کردند.
– یک سوال ویژه از خانم شیوا به دلیل مسولیتشان: آیا وضعیت موجود گالری های ارشاد از لحاظ ضعف در مدیریت گالری، نورپردازی ضعیف، تجهیزات گالری، امکانات اندکی که گالری در اختیار هنرمند قرار می دهد مثل ساعات بازدید کم و تعطیلی در روز جمعه، یا نبود پارکینگ، به همین صورت ادامه خواهند یافت؟
آیسان شیوا: ما تصمیم گرفته ایم برخی از این موارد را در سال ۹۷ اصلاح کنیم. پیشنهاد شده است که گالری ها را به بخش خصوصی واگذار کنیم. اما نمی دانیم که این واگذاری تا چه اندازه ای می تواند موفق باشد و در حال بررسی این موضوع هستیم. چون گالری های ما تا آخر شهریور سال آینده رزرو شده اند.
– در مورد انجمن هنر عکاسی این اتفاق به تازگی افتاده است. متاسفانه واگذاری به یک فرد معمولی و نه هنرمند یا هنردوست انجام می شود و با کمترین هزینه.
آیسان شیوا: متاسفانه با مزایده این امر انجام می شود که مشکل امور هنری نیست بلکه مشکل از نوع نگرش سیستم امور اداری است. خب وجود اشخاصی مثل شما نیاز است که مزایا و آسیب های این موضووع را اعلام کند؟
در انتها باید از آقایان محرمی و پورمحمدی مدیرکل ارشاد تشکر نمایم. امید دارم که تبریز هم از نظر فضای اقتصادی هنر چه از لحاظ حمایت و چه از لحاظ فروش بیش از این با گشایش همراه شود و هنرمندانی که به خاطر سیاسیت های اشتباه قدیمی، مهاجرت، مسائل اقتصادی، ادامه تحصیل و ازدواج و غیره از عرصه هنر و یا از شهر تبریز خارج شده اند، دوباره شروع به فعالیت کنند.

آیسان شیوا با اشاره به آمار آثار رسیده به این نمایشگاه اشاره کردند: آمار این نمایشگاه عبارتند از: ۴۵۸ اثر از ۲۳۱ هنرمندکه ۲۱۶ اثر از ۱۰۹ هنرمند زن انتخاب شد و هنرمندان منتخب از سنین مختلف، از متولدین ۱۳۷۹ تا ۱۳۴۰ و تحصیلات متفاوت در رشته های هنری و غیر هنری، انتخاب گردید.

اسامی هنرمندان در این نمایشگاه:
نفیسه رصوان، سمیرا محمودزاده، حبیبه دیباذر، سمیرا خوشروان آذر، نسرین پارسیان ایرانی، پریسا عبدالهی، مهدیه مقدم، بهناز ابراهیمی، فاطمه اسفندیار، دلارام کرمانی، خانم رفیع زاده، سولماز علیزاده، فاطمه ملک محمدپور، هانیه ایرانی فرد، شبنم چرندابی، معصومه مسگری، لیلا شهباز فرخاد، صنم جاجالی، مهسا محمدی، بیتا نقش ذولفقار، گلشن جلیل خبازی، وحیده اسمعیل زاده معادی، پروانه عیوض زاده، پریا لیل آبادی، کبری رادپور، سمیه زارعی، آیدا چهاردولی، سارا شمسی، آیدا سلامی، تینا رخ فروز، ندا چینی فروش، نازیلا پاغوش، آیسان شیوا، فهیمه طیوری، وحیده حکمتی سقین سرا، مینا زارع منش، فائزه شبان بسیم، نسرین داج، صنم خجسته، بهناز عبداله پور، سعیده امیر عبدالهیان، طاهره علیزاده، ثمین امیدیزدانی، زهرا فلاح مهترلو، مریم لطفی زاده، صحرا تقی زاده، مهسا موذن، زهرا جلیلی، آذر خطابخش، مانا آقاجری، احلام فائز، صبا کیانی، صدیقه نظیری، ساناز شیرزاد، پریا پیرمحمدی، شبنم صباغ، پریا اکبرپوران بدر، شیوا خبازآذر، فرناز مطلوبی، اولدوز طهماسب پور، خاطره اصغرزاده علمداری، سارا آقا رحیمی، سارا سید افکن، فاطمه جباری، فرزانه مدهوش، مینا قهرمانی قدر، نیلوفر محمدرضایی، ژاله بابائیان، مهین علیوند کامرانی، عاطفه پایدار، گیتی باحجب قدسی، فاطمه امامی مهر، سمیرا لطفی، حمیده اسدزاده، هدی باغبانی، سارا محمدی نژاد، نسرین کوشائیان، سنا آذرپویا، زهره کرمی، فاطمه شفائی، نازنین علوی، پری خوشرنگ باف، لیدا فرشی فروغ، نازنین جعفرزاده اقدم، سهیلا راجی، فاطمه زهرا محمودی، لیلا اسفندیاری، مهسا توحیدی، مبینا صباغ، فرزانه اقبال ابراهیم زاده، سوزان دادور، سوسن گلزاری، مهناز معصوم زاده، افسانه خوش زبان، حبيبه ناموران هلان، مينا صباغ، سميرا پورخليل ممقانى، فاطمه زهرا محمودى، ثریا رحیمی اقدم، شهروز بهنيا.

گزارش تصویری از: بابک شعبانی



معصومه کارشناسی طراحی صنعتی است و چند سالی است که در عرصه هنر فعالیت می کند علاقه زیادی به ادبیات و سینما دارد.


دیدگاهتان را بنویسید