نگاهی به نمایشگاه پوستر در نگارخانه نخجوانی تبریز
پوسترها نمادی از روح زنده و پویایی فرهنگ و هنر هستند که علی رغم پیدایش در گذشته و داشتن تاریخ اعتبار از نظر مصرف گرایی، از نظر هنری در حال و آینده به زندگی خود ادامه می دهند. آنها به زبان بین المللی صحبت می کنند. و دریچه ای هستند به جهان ارتباطات، به دنیای پر سرعت رسانه ها و اطلاعات.
پروژه میراث فرهنگی گروه Worldwide Graphic Designers یا به اختصار wgd عنوان پروژهای است که آبان ماه امسال در نگارخانه نخجوانی تبریز به نمایش درآمده است. این گروه طراحان گرافیک بین المللی به همت دو طراح گرافیست؛ هارنوکو (اندونزی) و اسکاناوی (یونان) در سال ۲۰۱۶ شکل گرفت. آنها پروژه هایی در زمینه طراحی پوستر با محوریت و محتوای اجتماعی سازماندهی می کنند و شرکت کنندگان طراحانی از سرتاسر جهان هستند که که با هدف خلق پوستر مشترک در جهت افزایش آگاهی و انعکاس نگرانیهای اجتماعی از سوی این گروه دعوت می شوند. روند کاری این گروه به این صورت است که هر پروژه موضوعی دارد و هر پوستر با همکاری ۲ طراح از دو کشور، بدون ارتباط حضوری و تنها از طریق مجازی صورت می گیرد و حاصل کار یک پوستر مشترک است. پروژه میراث فرهنگی، ششمین پروژه گروه wgd است که در این پروژه ۱۰۶ طراح برجسته از ۲۹ کشور جهان گرد هم آمده و با همکاری مشترک در فضای مجازی ۶۹ پوستر آفریده اند.
در این آثار استفاده از غذاهای مشترک، نمادهای مشترک، رقصها، آیینها، افسانهها و اسطورهها ، اشیا سفالی و فلزی، رنگها، ماسکها، معماری، توریسم، الفبا و زبان، پول و سکه حتی حیوانات و موسیقی نیز دیده میشود. به طوری که خانه حریری تبریز با سبک سوزن دوزی «هالاس» مجارستان درآمیخته، غذاهای سنتی تایوان در کنار غذاهای خمیر ذرتی و تند مکزیک قرار گرفته، ماسکها که تقریبا در تمام فرهنگها از ایران و ترکیه و هند تا مکزیک و اندونزی و آمریکا به اشکال منحصر به فرد و کاربردهای آیینی خاص خود وجود دارند، به دیدار هم آمده اند. درختان سرو که نماد زندگی هستند در کنار خدایان مرگ ایستاده اند و چه جالب که هر تمدنی خدای مرگ و خدای زندگی دارد. در هر پوستر دو طراح از ملیت و فرهنگ مختلف، هویت خود را بازگو کرده اند.
این هنرمندان طراح پوستر، با تکیه بر مهارتهای خود و قابلیتهای هنرهای تجسمی، از جمله تکرار حرکتها و عناصر، قرینگی، برش حروف، به هم ریختن عناصر، استفاده از قابلیتهای بصری و پتانسیلهای نهفته در اشیاه و نمادهای میراث فرهنگی و با کنار هم قرار دادن این عناصر بارز فرهنگی از طریق بازنمایی تجسمی، فرازهایی از چهره دو فرهنگ را در کنار هم تصویر کرده اند. به نمایش موضع پیچیده «هویت» و به ویژه هویت ملی خود، شباهتها و تفاوتهای میان فرهنگها و به بیانی اشتراکات فرهنگی پرداخته اند و در این میان بیننده نمایشگاه، انگار به مهمانی تمدنها آمده است.
آنها از دیوارها، مرزها، تحریم ها و حریمها و محدوده ها فراتر رفته اند و در جهانی آشفته و جنگ زده، در جهانی که همجنسی موجب نزاع و اختلافات میان ملتهاست، به زبان مشترک هنر، حرف از دوستی و اتحاد میزنند. نیکولای کوالنکو از کشور اسلواکی، یکی از طراحان پوستر این گروه چنین می گوید: « ما با این پوستر سعی کردیم بگوییم که با اینکه در کشورهای متفاوتی زندگی می کنیم و به زبانهای متفاوتی صحبت می کنیم، در واقع در یک سیاره با یک خورشید به سر می بریم و خورشید به طور مساوی به همه می تابد.»
به قول المر سوسا (مکزیک):« فرهنگ هر چیزی است که با وجود بشریت به صورت احساسی و گفتاری آمیخته شده باشد… بشر بدون فرهنگ وجود ندارد.» در حقیقت پروژه wgd برای قدردانی از فرهنگهای مختلف و داشتن دوستی و تعامل بین المللی کلید خورده است. این پوسترها به ما یادآوری می کنند که بایستی به میراث فرهنگی و ارزشهای خود متمرکز باشیم، و در عین حال یاد بگیریم چگونه به همدیگر احترام بگذاریم، چگونه تفاوتهای همدیگر را پذیرا باشیم و اتحاد و صلح را با یکدیگر تقویت کنیم. چرا که در نهایت جوهره ای است که در تمام فرهنگها و تمدنها یکی است، و آن روح زیبایی خواهی و تعالی جویی انسان است.
این نمایشگاه به همت مینا نسلیانی از طراحان گرافیست شهر تبریز به نمایش درآمده است. نسلیانی که خود در پروژه wgd همکاری داری، چهره بسیار جوانی است که در کارنامه خود سابقه حضور و کسب مقام در جشنواره های مختلف طراحی پوستر ملی و بین المللی دارد. علاوه بر مینا نسلیانی، نام هنرمندان دیگری از ایران از جمله بابک صفری، محمد سلطانی، الهام همت، الهام خدابنده، فرشته عابدی، حمید نصر، حمید نجاتی، لیدا توحیدی، خیرالله اصغری، ناهید قهرمانی، ناصر نصیری، نوشین میرزاخانی، طیبه حیدری و زهرا قدیریان در میان این ۱۰۶ هنرمند جهان به چشم می خورد. پروژه بعدی این گروه سیر تکاملی خانواده (family evolution) نام دارد.
نمایشگاه میراث فرهنگی wgd اولین تلاش نسلیانی در نمایشگاه گردانی یا مجری یک نمایشگاه بین المللی پوستر است که به کمک سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و نگارخانه فاسونکی و نخجوانی برگزار شده است و حدود یکسال برای برگزاری و اجرای آن زمان صرف نموده است. اگر چه به نظر می رسد همزمانی رویدادهای هنری مثل آرت اکسپوی تبریز و سایر ایونتهای هنری با این نمایشگاه باعث شده عظمت و پیام جهانی این نمایشگاه در رسانه ها تحت الشعاع اخبار هنری دیگر قرار بگیرد و علی رغم استقبال گسترده و آمار بالای بازدید، آنچنان که باید به آن توجه نشود. امید که آلبوم نمایشگاهها و رویدادهای هنری شهر تبریز، همیشه چنین پر رونق و شکوفا بماند.
پینوشت: برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص گروه طراحان گرافیک wgd به آدرس زیر مراجعه نمایید:
www.worldwidegraphicdesigners.com
