تبریز آرت | ویکی آرت / جمع آوری شده توسط: بابک شعبانی
هنر تزیینی یا آرت دکو (به فرانسوی: Art déco) یک سبک و جنبش هنری در معماری، هنرهای تجسمی و طراحی است که برای نخستین بار در فرانسه پیش از جنگ جهانی اول ظاهر شد. واژه آرت دکو کوتاه شدهٔ عبارت “آرتس دکوراتیفس” برگرفته از «نمایشگاه بین المللی هنرهای تزئینی و صنعتی مدرن» است که در سال ۱۹۲۵ در پاریس برگزار شد.
شناسهٔ این سبک بکارگیری اشکال هندسی دقیق و جسورانه و رنگ های روشن است و آمیخته ای است از نوگرایی و طراحی های زینتی و گرانبها. این جنبش که سال های اوج آن دههٔ ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰ میلادی بود، بر معماری، تزیینات داخلی، مُد، جواهرات و طراحی صنعتی تأثیر گذاشت.
تاریخ
نام آرت دکو از عنوان نمایشگاه جهانی ۱۹۲۵ در پاریس (نمایشگاه بین المللی هنرهای تزیینی و صنعتی) انتخاب شد، اما از این کلمه قبل از اواخر ۱۹۶۰ استفاده نمیشد. فرهنگهای مختلف، بهویژه اروپای قبل از جنگ جهانی اول، بر آرت دکو اثر داشتند. آرت دکو پاسخی به تغییرات فراوان فنی و اجتماعی در شروع قرن بود. شهر پاریس در فرانسه مرکز این جنبش شناخته شده بود و بسیاری از هنرمندان برجسته در این شهر زندگی می کردند. از جمله: ژاک امیل روهلمان (Jacques-Émile Ruhlmann) که یکی از معروفترین مبلسازهای آرت دکو بود. کسان دیگر ادگار براندت (Edgar Brandt) و ژان دوناند (Jean Dunand) بودند که با آهن و قفل کار میکردند. در شیشه کاری رنه لالیک (René Lalique) و موریس مارینو (Maurice Marinot) و در جواهر و ساعتسازی کارتیه (Cartier) بود.
خصوصیات
واژه آرت دکو را در نمایشگاه بینالمللی ۱۹۲۵ ساختند، اما تا سال ۱۹۶۰ از آن خیلی کم استفاده می کردند. هنرمندانی که در این سبک کار می کردند تا سال ۱۹۶۰ گروهی ناشناخته بودند. در اولین سالها آرت دکو را حرکتی در جنبه نوینگرایی (مدرنیسم) میشناختند که تحت تأثیر هنرهای سنتی ممالک دیگر مثل کشورهای آفریقایی، مصر یا مکزیک بود. اثر دیگر بسیار مهم روی آرت دکو فناوری های آن زمان بود، از قبیل رادیو، ماشین های صنعتی و غیره. کل این چیزها را در یک فرم حجمگری (کوبیسم)، آیندهگری (فوتوریسم) و فوویسم به کار می بردند.
بهدنبال این سبکها، آرت دکو از آشیایی مختلف مثل آلومینیوم، ورشو، لاکر، چوبکاری، پوست کوسه و گورخر استفاده می کرد. در آرت دکو از فرم های زیگزاگ، پله ای، دایره آفتاب (sunburst motif) و قوس های بلند هم زیاد استفاده می کردند. این سبک خیلی غنی است و در نتیجه عکس العمل به کمبودهای بعد از جنگ جهانی اول به وجود آمده است. بهخاطر تجملی بودنش از آن در فضاهای مدرن مثل سینما، برج های بلند و کشتیهای مسافربری استفاده میکردند.
استریملاین مدرن
استریملاینْ مدرن (هوا-لغز نوین) مرحلهای از معماری آرت دکو است که در آن بر انحناهایی تأکید می شود که حداقل مقاومت در برابر جریان سیال نشان می دهند، و در نتیجه جنبه های افقی طرح اهمیت پیدا می کند.
سقوط
معماری آرت دکو به دلیل هزینههای نسبتاً بالا بعد از جنگ جهانی دوم در غرب به دلیل خسارات و زیانهای مالی ناشی از جنگ به تدریج کنار گذاشته شد، اما در کشورهای دیگر ادامه داشت؛ از جمله در هندوستان به عنوان یک نشانه مدرن شناخته شد و تا سال ۱۹۶۰ ادامه داشت. در دهه ۱۹۸۰ آرت دکو دوباره مورد توجه قرار گرفت و در رابطه با فیلم نوآر (film noir) و زرق و برق دهه ۱۹۳۰ از آن در تبلیغات جواهر و مد استفاده شد.
نگارخانه:
چنانکه از فعالیت های داوطلبانه «تبریزآرت» و مطالب منتشر شده در سایت آن بهره می برید و انتشار آزاد این اطلاعات و استمرار این فعالیت ها را مفید می دانید، لطفا در نظر داشته باشید که در کنار همکاری علمی، نیاز به کمک مالی همه همکاران و علاقمندان نیز وجود دارد. کمک های مالی شما حتی در مبالغ بسیار اندک، می توانند کمک موثری برای ما باشند.